Mensen in armoede, kampen gemiddeld 15 jaar langer met ongezondheid, en overlijden gemiddeld ook nog eens 10 jaar vlugger dan mensen die hoger op de sociale ladder staan.
Mensen in armoede, kampen gemiddeld 15 jaar langer met ongezondheid, en overlijden gemiddeld ook nog eens 10 jaar vlugger dan mensen die hoger op de sociale ladder staan.
SEL Amberes vzw, samenwerking eerstelijn gezondheidszorg Antwerpen, werkte met de #Gezondheidskloof een educatief project uit, waarin beleid, welzijns- en gezondheidswerkers een zicht krijgen op kijken naar en omgaan met de gezondheidskloof, op basis van interviews met ervaringsdeskundigen, getuigen, wetenschappers, medici, hulpverleners en gezondheids- en welzijnswerkers. Het is een open aanbod voor alle opleidingen in zorg- en welzijn, of ter beschikking op de werkvloer van elke organisatie of beleid die zich willen informeren of vormen om een verantwoordelijkheid in deze op te nemen.
De gezondheidskloof is geen nieuw fenomeen. Het is een blijvende uitdaging om deze kloof, die momenteel weer dieper en breder dreigt te worden te overbruggen. Zo heeft het coronavirus en de bijgaande crisis tot onze schaamte weer eens ten gronde bewezen, niet alleen in Europa, België, maar wereldwijd. Op het moment dat we dit schrijven woedt het virus nog volop in Afrika, Amerika… .
De gezondheidskloof dichten is een maatschappelijke uitdaging die niet alleen op de schouders van de gezondheidszorg kan gelegd worden. Dit vereist een ernstig armoede- en gezondheidsbeleid, aangepaste acties preventief en educatief, duidelijke communicatie, én een zicht op ‘ wat armoede is en doet ’. Tijd voor studie, visievorming, methodische benadering en actie.
We kregen medewerking van verenigingen waar armen het woord nemen, platformen tegen armoede, zoals de actie Decenniumdoelen en Dokters van de Wereld, wijkgezondheidscentra, huisartsen en de universiteiten van Antwerpen, Gent en Amsterdam.
Sel Amberes heeft in de vorige jaren gewerkt rond “Anders omgaan met personen met dementie”, “Thuiszorg en Diversiteit”, Nachtzorg en het samenwerken door middel van overlegplatforms en Multidisciplinaire Teams Thuiszorg, de MDO’s, tot en met het realiseren van Parkeren voor zorgverstrekkers in de stad.
#GEZONDHEIDSKLOOF – samenvatting
Liane De Boeck (SEL AMBERES) – introductie
We maakten één globale montage met een samenvatting van alle interviews, die u daarnaast integraal in aparte thema’s kunt bekijken en vrij gebruiken. Per clip is er een inleiding met agogische vraagstelling, zodat elke clip als een vormingsonderdeel kan gebruikt worden. De volgende vragen komen aanbod:
EXTRA:
Wat is armoede? (prof dr Bea Cantillon: Universiteit Antwerpen | Centrum Sociaal Beleid Herman Deleeck)
De GZK: definitie en historische-actuele feiten (prof dr Guido Van Hal: medisch socioloog, Universiteit Antwerpen, Sociale Epidemiologie en Gezondheidsbeleid)
Lege boterhammendozen? (Amina Messaoudi vrijwilliger woordvoerder: Vereniging Ishane )
Over naar de praktijk. Amina Messaoudi van de lokale vrijwilligersvereniging Ishane, vertelt hoe zij op allerlei manieren vormen van armoede tegenkomen, hoe de toegang tot (psychische hulpverlening ) moeizaam loopt, en wat ze daar proberen aan te doen, zoals met hun initiatief tegen lege boterhammendozen op school.
Over kinderarmoede versus de gezondheidskloof – hoor je nog meer bij prof Frank Vandenbroucke en bij de ervaringsdeskundigen in deze reeks…
GZK: hoe wordt daar aan gedaan in de opleiding huisarts? prof dr Paul Van Royen (ere-decaan Universiteit Antwerpen Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen) gaf alvast een ferme voorzet:
Belang van feedback en opleiding, werken aan de attitude; ‘hoe lastig ook, het blijft je patiënt’! (prof dr Lieve Peremans: Universiteit Antwerpen Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen)
Met prof dr Lieve Peremans gaan we nog dieper in op de attitude van de HAIO’s Huisartsen In Opleiding. We hebben weer een hele rits vragen klaar staan:
Toegankelijke tandzorg & leefstijl is niet alles… (Timor Nonneman projectmedewerker: PSC Open Huis en Luc: deelnemer project mondgezondheid)
Timor Nonneman werkte lange tijd bij PSC OpenHuis en heeft in deze sector zijn sporen wel verdiend! We voelen hem graag aan de tand, over hun project tand- en mondzorg, Timor kijkt met een open en kritische blik naar hoe we gelijkwaardig met mensen in armoede kunnen omgaan, de vooroordelen voorbij.
Luc, deelnemer aan het project mondgezondheid vertelt graag welk traject hij hier aangegaan is.
GZK: “we moeten evolueren naar een chronisch zorgmodel dat toegankelijk is ook voor de meest de kwetsbare patiënten”. (dr Tom Jacobs huisarts: Huisartsen Steenbergstraat / kring Antwerpen )
Tom Jacobs is als huisarts actief in het oude centrum van Antwerpen. Dr Jacobs staat aan de wieg van diverse samenwerkingsprojecten zoals chronisch hartfalen, beroertezorg en zwangerschapsbegeleiding. We gingen met hem in gesprek over de gezondheidskloof. Welke opties ziet hij voor de toekomst?
Hoe preventie bij kansengroepen krijgen? Voorbeelden van acties. Werken met kansengroepen en verder kijken dan ‘eigen schuld’. (Liesbet Meyvis: Dienst gezondheid Stad Antwerpen & Hannelore Vleugels: preventie voor iedereen Logo Antwerpen)
In dit dubbelinterview gaan Liesbet Meyvis, dienst gezondheid stad Antwerpen en Hannelore Vleugels, Logo Antwerpen met elkaar in gesprek.
Wat kunnen we van een ervaringsdeskundige in armoede leren, ivm de GHK (Marie-Louise De Croock ervaringsdeskundige: Samen Tegen Armoede – Antwerps Netwerk STA-AN
Marie-Louise De Croock, ervaringsdeskundige bij Samen Tegen Armoede – Antwerps Netwerk, kortweg het STA-AN, kan als geen ander getuigen hoe armoede voelt en doet voelen. Zij helpt hulpverleners het ook eens door de bril van mensen in armoede te bekijken. Je zal volgende quotes tegenkomen:
Mensen in armoede hebben een hele rugzak, waarbij gezondheid niet altijd prioritair is. (Sofie Nicolaï Coordinator: Wijkgezondheidscentrum De Regent)
Sofie Nicolaï, coordinator van Wijkgezondheidscentrum De Regent in 2060 Antwerpen-Noord schetst in deze clip de werking en de bereikte patiëntenpopulatie van het centrum.
Zo kregen we antwoorden op onze vragen over:
Kinderarmoede? Laat een kind eens bij u thuis spelen… (Gerda Massenhove ervaringsdeskundige & gezinsondersteuning: Huis van het Kind / Deurne)
Gerda Massenhove, is ervaringsdeskundige & medewerker gezinsondersteuning bij het Huis van het Kind.
We vroegen haar voorbeelden uit haar praktijk en ervaringen met kinderarmoede en gezinnen die het moeilijk hebben met opvoeding, gezonde voeding, wonen, scholing, werken, …
We kregen een massa voorbeelden en tips. En ja, er mag meer solidariteit komen.
Eens iets plezant doen met je kind(eren) is ook belangrijk! (Ann Van Loy psycho-pedagoge: Huis van het Kind / Deurne )
Ann Van Loy, psycho-pedagoge bij het Huis van het Kind, zoekt samen met jonge ouders uit wat ze doen om hun kind het beste te geven, bv ook eens iets ‘leuks’ doen, lezen, wandelen… en het belang daarvan.
Rol en visie K&G en Huizen van het Kind (Rudy Decock geïntegreerd gezinsbeleid: Kind & Gezin)
Wat is het verschil tussen Kind en Gezin en de Huizen van het Kind?
Rudy Decock, verantwoordelijke voor geïntegreerd gezinsbeleid, schetst de werking van Kind&Gezin en van de Huizen van het Kind.
Waar de gezondheidskloof het diepst is… (dr Ri De Ridder voorzitter: Dokters van de Wereld)
Dr Ri De Ridder, voorzitter van Dokters van de Wereld, is bekend om zijn duidelijke uitspraken over de organisatie van onze gezondheidszorg. Als oud-directeur van het Riziv kent hij de structuren door en door.
Moedig beleid of Armoedig beleid? (Jos Geysels voorzitter decenniumdoelen: Komaf met Armoede decenniumdoelen.be
Jos Geysels, voorzitter decenniumdoelen, vroegen we enkele agendapunten uit de campagne ‘Komaf met Armoede’ voor te stellen.
Armoede en deprivatie bij Belgische kinderen. Een vergelijking van de risicofactoren in de drie gewesten en de buurlanden. (prof dr Frank Vandenbroucke: Universiteit Amsterdam / KU Leuven / U Antwerpen /Koning Boudewijnstichting
Kinderarmoede en gezondheid raken elkaar, vroeg of laat. Daarom gingen we op interview bij Frank Vandenbroucke, sedert 2015 professor aan de Universiteit Amsterdam, die samen met Anne-Catherine Guio van het Luxemburgs instituut voor socio-economisch onderzoek ( LISER ), in opdracht van de Koning Boudewijnstichting een studie deed over ‘Armoede en deprivatie bij Belgische kinderen’, met een vergelijking van de risicofactoren in de drie gewesten en de buurlanden. Van uit dit wetenschappelijk onderzoek deden ze een reeks innovatieve aanbevelingen voor de diverse beleidsniveau’s…
Focus op de solidaire ziekteverzekering (Luc Van Gorp voorzitter: Landsbond Christelijke Mutualiteiten & Paul Callewaert algemeen secretaris: Socialistische Mutualiteiten)
Gezondheid als recht. Hoe in beleid, structuur en praktijk brengen? (Bruno Buytaert: interviewer/ deskundige gezondheidspreventie & prof dr Sara Willems: Universiteit Gent Onderzoeksgroep Sociale ongelijkheid in de gezondheidszorg)
Bruno Buytaert, deskundige gezondheidspreventie, trok voor ons op interview naar de Univ Gent bij prof dr Sara Willems,, hoogleraar vakgroep huisartsgeneeskunde en eerstelijnsgezondheidszorg, waar ze de onderzoeksgroep Sociale ongelijkheid in de gezondheidszorg leidt. Kortom , de juiste vrouw op de juiste plaats.
Bruno Buytaert ging aan de slag met de vraag naar een integrale visie op gezondheidszorg als recht, met tips naar praktijk en beleid.
In dit interview komen diverse uitzichten aan bod zoals:
Als je hoofd vol zit… (Chris Leenaerts groeps- en beleidswerker: Recht-Op vereniging waar armen het woord nemen & Dirk: getuige gespreksgroep)
Armoede leidt tot psychische zorgen, maar de stap naar de GZZ is vaak te groot… Recht-Op werkte een methodiek uit en deed een aantal gespreksgroepen, op een sterk doelgroepgerichte manier, met stevige participatie van de deelnemers. Werken aan vertrouwen geven en krijgen is een sleutelbegrip…
Chris Leenaerts en getuige Dirk Kooien delen graag hun ervaringen, knelpunten en aanbevelingen en die van de projectgroep met ons.
Zorg voor allochtone ouderen met moslimachtergrond in Vlaanderen (Driss Bidane opbouwwerker: Toelichting studie vanuit uit vijf casussen tot behalen van de graad van Bachelor in Gezinswetenschappen)
Driss Bidane is geen onbekende in de samenlevingsopbouw. Daarnaast deed hij een studie aan het instituut voor Gezinswetenschappen. Uit deze casus- en literatuurstudie legde hij belangrijke conclusies neer. Doelgroepgericht werken zal een sleutelrol spelen om succesvol zorg- en gezondheidsissues te behandelen.